عباس آخوندي، بدمسكني و خانه‌هاي خالي را به‌عنوان معضلاتي مطرح كرد كه گريبان تهران را گرفته‌اند. وزير مسكن دولت دوازدهم وجود 500هزار خانه خالي در پايتخت را نشانه يك عدم‌تعادل وحشتناك دانست. از سوي ديگر وي بروز بخشي از اين عدم‌تعادل را در بافت‌هاي فرسوده دانست. آخوندي تأكيد كرد: ما در تهران اصلي‌ترين بحثمان عدم‌تعادل است چون از يك طرف با پديده بد مسكني به وسعت 6هزار هكتار دربافت‌هاي پيراموني، مركزي و تاريخي مواجه هستيم و در كنارش پديده خانه‌هاي خالي را داريم كه تنها در منطقه يك با بيش از 30هزار خانه خالي غيرازواحدهاي دردست ساخت مواجهيم.
- غفلت از بافت‌هاي فرسوده
البته در جلسه علني 11 مهر ماه و پيش از شروع صحبت‌هاي عباس آخوندي، محسن هاشمي، رئيس شوراي شهر تهران با ابراز نارضايتي از اينكه شهرداري در سال‌هاي گذشته به‌دنبال درآمد پر سرعت بوده و به همين دليل از نوسازي بافت فرسوده غافل شده است، گفت: متأسفانه بارگذاري در بافت فرسوده منجر به شكل‌گيري معضلاتي از جهت امنيتي، زلزله و محيط‌زيستي شده به‌طوري كه امروز ۴ هزار هكتار از باغات شهر تهران تخريب شده است.
به گزارش همشهري، عباس آخوندي به‌عنوان سخنران اصلي جلسه در صحبت‌هايش يكي از ترديدهاي جدي مطرح شده از سوي كارشناسان را ظرفيت، كيفيت و توانايي شهر تهران براي ايفاي نقش پايتختي كشور دانست و از اعضاي شوراي شهر خواست تا با دفاع از ظرفيت‌هاي شهرتهران به‌عنوان پايتخت و با تلاش درجهت رفع نقايص به اين ترديدها پايان دهند.
وي در بخشي از سخنانش به تحولات جمعيتي تهران اشاره كرد و گفت: در سال 1345جمعيت تهران 2ميليون و 980هزار نفر و جمعيت پيرامون آن بسيار اندك بود اما براساس پيش‌بيني طرح جامع قرار بود تهران تا سال 70حدود 5ميليون و 500هزار نفر جمعيت داشته باشد كه اين رقم به 6ميليون و 300هزار نفر رسيد.
نكته مهم اينكه رشد جمعيت تهران كمابيش طبق برنامه پيش رفت اما جمعيت پيرامون كه هيچ طرح و برنامه‌اي برايش تعريف نشده بود از 40هزار نفر درسال 45به 2ميليون و 600هزار نفر رسيد و اين روند رو به رشد تا سال 95همچنان ادامه يافت تا جايي كه جمعيت مجموعه شهر تهران يعني استان تهران و البرز به 8ميليون و 700هزار نفر رسيد و جمعيت پيراموني آن به 16ميليون نفر افزايش يافت.
به گفته وزير راه و شهرسازي ظرف 50سال جمعيت تهران سه‌برابر و جمعيت تهران و پيرامونش پنج‌برابر افزايش يافت كه به معني آشفتگي بيش از حد در فضاي پيراموني شهر تهران است. از نظر آخوندي تهران نمي‌تواند نسبت به پيرامونش بي‌توجه و مصون باشد وقتي كه روزانه يك ميليون و 250هزار نفر با 530هزار خودروي شخصي از پيرامون به شهر تهران مي‌آيند.
- عدم‌تعادل در پايتخت
وزير راه و شهرسازي از يك توسعه مهار نشده در پيرامون شهر و يك روحيه سوداگرانه در تهران سخن گفت و افزود: طي سال‌هاي 89تا 92در پايتخت 760هزار پروانه مسكوني صادر شد كه بيشترين رشد صدور پروانه در پايتخت است اما به‌رغم رشد پروانه صادر شده بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه سال 95نسبت به سال 90جذب جمعيت صورت نگرفت.
آخوندي گفت: برآورد ما اين است كه براي سال 1415جمعيت 16ميليوني استان تهران و البرز به 19ميليون نفر افزايش يابد يعني رشد منطقه‌اي از رشد ميانگين‌ها كمتر خواهد بود و اين نكته مثبت تحولات آينده تهران است كه نشان مي‌دهد فروش شهر ديگر بازار نخواهد داشت، همانطور كه در سال‌هاي 93، 94و 95مشتري نداشت. وزير راه و شهرسازي با اشاره به‌وجود 500هزار خانه خالي در تهران گفت: نظام شهري ايران و تهران در 20سال گذشته عادت كرده كه تأمين مالي‌اش از صدور پروانه ساختماني باشد درحالي‌كه الان حتي اگر بخواهيد اين كار را بكنيد ديگر مشتري ندارد و بساط تراكم سيار و...
به‌تدريج جمع مي‌شود بنابراين حتما بايد درباره نظام ماليه جديد فكري اساسي صورت گيرد. از نظر آخوندي اين مسئله يك فرصت ناب به همه اعم از مسئولان دولتي و مديريت شهري مي‌دهد تا به جاي كميت در مورد كيفيت زندگي، قابليت سكونت‌پذيري، جابه‌جايي ايمن، سريع و باكيفيت مردم صحبت كنيم.
وي بر توسعه حمل ونقل حومه‌اي ريلي به‌صورت يكپارچه كه بتواند تا 120كيلومتري اطراف تهران را پوشش دهد تأكيد كرد و از اين امكان نيز به‌عنوان راهي براي ايجاد تعادل بين تهران و حومه نام برد. آخوندي در ادامه سخنان خود بر لزوم تحقق دولت‌هاي محلي در كشور سخن گفت و افزود: اينكه شهرداري‌ها علاقه دارند از واژه مديريت شهري به جاي دولت محلي استفاده كنند تصادفي نيست چون شهرداري‌ها علاقه‌مندند كه منابع مالي از جايي ديگر برايشان برسد و آنها هزينه كنند و اگر اين منابع نرسيد همه مسئوليت‌ها را به گردن دولت بيندازند درحالي‌كه دولت‌هاي محلي بايد خودشان ريسك تأمين منابع مالي را بپذيرند.
آخوندي به نحوه تقسيمات كشوري هم انتقاد كرد و اين مسئله را به فقدان دولت‌هاي محلي نسبت داد و گفت: هم‌اكنون ما 22شهرستان، 46بخش و 61 شهرداريم كه اگر اين روند تغيير نكند در 20سال آينده 44شهرستان، 72بخش و 85شهر دراطراف تهران خواهيم داشت كه تمامي آثار مخربش دامن تهران را خواهد گرفت. پيشنهاد وزير راه و شهرسازي اين بود كه هيچ نقطه‌اي در كل تهران بزرگ(تهران و البرز) نبايد از مديريت شهري خارج باشد و گرنه 13هزار هكتار از اراضي طبيعي و منابع زيستي تهران از بين خواهد رفت.
- بهسازي بافت فرسوده
وزير راه و شهرسازي در انتهاي سخنراني ديروز خود به مسئله بهسازي بافت فرسوده شهر تهران نيز پرداخت و گفت: وقتي شهرداري، شهر را با اداره يك بنگاه تجاري اشتباه گرفته و سوداگري را رواج داده، خواه ناخواه عدم‌تعادل درعرضه و تقاضا را بايد بپذيريم. راهكار وزير راه براي برون رفت از اين معضل برگشت به هويت و توجه به عناصر فرهنگي در شهر است.
به گفته آخوندي در مورد بافت فرسوده هم يا مي‌توان با استفاده از تراكم اضافي آن‌را احيا كرد يا با سياست برگشت به هويت تاريخي محله‌ها كه البته تجربه نشان داده بسيار جذاب‌تر از دادن تراكم اضافي است. به گفته وي 2هزار و 200 هكتار بافت‌تاريخي، 2هزار هكتار بافت مياني فرسوده و 6هزار هكتار بافت فرسوده پيراموني داريم.
- تشكيل كارگروه‌هاي مشترك
چند تن از اعضاي شوراي شهر تهران، ري و تجريش در پايان گزارش ديروز وزير راه و شهرسازي به ارائه نظرات خود پرداختند. به‌عنوان نمونه محمد سالاري گفت: مباحثي كه در اين جلسه مطرح شد مي‌تواند منجر به تشكيل كارگروه‌ها و كميته‌هاي مشترك شود. سالاري درمورد نوسازي بافت‌هاي فرسوده نيز گفت:
در اين حوزه هم به اندازه كافي قانون داريم و هم ستاد بازآفريني به‌عنوان نهاد تسهيل‌گر تشكيل شده و اكنون لازم است يك محله يا بلوك شهري به‌صورت پايلوت براي نوسازي تعيين شود. احمد مسجد جامعي، عضو كميسيون فرهنگي شوراي شهر نيز با اميدواري بابت اينكه صحبت‌هاي مطرح شده دراين جلسه به تصميمات كلان در دولت منجر شود، گفت: سالانه بايد 10درصد از حجم بافت‌هاي فرسوده كاهش مي‌يافت.
سؤال اين است كه چرا اين مصوبه قانوني عملي نشد؟ مسجد جامعي همچنين بافت‌هايي نظير ناصر خسرو را جزو بافت‌هاي تاريخي ارزشمند و نه بافت فرسوده دانست و گفت: ما دروازه غار را خراب و تبديل به فضاي سبز كرديم و حالا در بحث آسيب‌هاي اجتماعي شاهد گسترش مشكلات هستيم. وي تأكيد كرد: ما بايد نگاهي نيز به هويت تاريخي محل‌ها و جذابيت‌هاي آن داشته باشيم.
سيدحسن رسولي، عضو كميسيون برنامه و بودجه شوراي شهر تهران نيز خواستار آن شد تا در اين دوره براي كاستن از تبعات تهديدات جدي كه پايتخت با آن مواجه است دولت به كمك مديريت شهري بيايد تا در اين راه با استفاده از ظرفيت‌هاي مجلس، دولت، شورا و شهرداري به فهم مشتركي براي اتخاذ تصميمات راهبردي به‌منظور اداره بهتر شهر تهران دست يافت.
محسن هاشمي رئيس شوراي شهر تهران، ري و تجريش نيز از پيشنهاد وزير راه براي توسعه خطوط ريلي حومه‌اي استقبال كرد و گفت: شوراي شهر آمادگي دارد كه با كمك شما از ظرفيت‌هاي راه‌آهن براي حومه تهران استفاده كند و بتوان 530هزار سفري كه هر روز از حومه به شهر تهران صورت مي‌گيرد را به نصف كاهش داد.
- درآمدهاي ناپايدار؛ نتيجه فقدان مديريت هزينه
ديروز محسن هاشمي رئيس شوراي شهر تهران، ري و تجريش در سخناني يكي از اولويت‌هاي تحول مديريت شهري را پرداختن به معضل شهرفروشي و بارگذاري نامناسب و خارج از ظرفيت در مناطق شمالي و مركزي تهران دانست. رئيس شوراي شهر پنجم تراكم‌فروشي را معلول و نه علت دانست و گفت: درآمدهاي ناپايدار شهري كه بخش عمده آن از فروش تراكم منفي يا واگذاري املاك و اراضي شهري حاصل مي‌شود نتيجه فقدان مديريت هزينه در اداره شهر بوده است.
وي افزايش 40درصدي هزينه اداره شهر تهران طي كمتر از 15سال در كنار فقدان درآمدهاي پايدار را عامل روي آوردن مديريت شهري به استفاده از درآمدهاي ناپايدار، فروش و حتي پيش فروش شهراعلام كرد و افزود: گرچه بخشي ازاين هزينه‌ها به‌ويژه در دهه 80صرف پروژه‌هاي عمراني شد اما ساختن بزرگراه‌ها و تونل‌هاي جديد با فروش تراكم منفي شرايط تردد خودروهاي شخصي بيشتر را فراهم كرد و درنهايت معضل ترافيك به جاي كاهش، افزايش يافت.
به گفته هاشمي، اين يك واقعيت است كه براي اداره بهينه شهر بايد براساس نظام مديريت درآمد پايدار حركت كرد وگرنه هزينه محوري ابتدا به فروش شهر براي احداث پروژه‌هاي عمراني منجر مي‌شود اما پس از آن هزينه‌هاي جاري سهم پروژه‌هاي عمراني را به‌تدريج مي‌بلعد. وي به‌عنوان مثال گفت:
در بسياري از مجموعه‌هاي مديريت شهري سهم هزينه‌هاي جاري 70به 90است به اين معني كه سهم اندكي از بودجه صرف فعاليت‌هاي عمراني و بقيه صرف پرداخت حقوق كارمندان مي‌شود. از نظر هاشمي يكي از اركان اصلي گفتمان اقتصاد مقاومتي كاهش هزينه، اتكا به درآمدهاي پايدار و افزايش بهره‌وري است كه بايد سرفصل اصلاحات و تحول در مديريت شهري قرار گيرد كه اين همه جز با چابك‌سازي و اتخاذ يك رژيم لاغري براي پيكره فربه مديريت شهري محقق نمي‌شود.
- جلسه غيرعلني براي يكشنبه آينده
به گزارش همشهري، 11 مهر ماه از سوي محسن هاشمي اعلام شد كه طرح نامگذاري معبري به نام شهيد حججي در كميته نامگذاري شوراي شهر در دست بررسي است. ديروز همچنين اعضاي شوراي شهر تهران تصميم گرفتند كه جلسه يكشنبه آينده شوراي شهر به‌صورت غيرعلني برگزار شود.
محسن هاشمي درباره اين مسئله گفت: از همان روزهاي نخست شروع به‌كار شوراي پنجم از سوي يكي از نهادهاي نظارتي نامه‌هايي با مهر محرمانه به‌صورت مكرر براي رئيس شورا، شهردار تهران و حتي وزير كشور ارسال شده كه مربوط به اشكالات شوراي شهر و شهرداري دوره قبل است. لازم است كه ما براي نحوه مديريت اين گزارش‌هاي نظارتي بحث‌هاي ويژه داشته باشيم به همين دليل جلسه هفته آينده به‌صورت غيرعلني برگزار خواهد شد.
نظر شما